Portal - Informator Obywatelski Osób Niewidomych

15-minutowa przerwa w pracy, a wyjście wcześniej z pracy
Sebastian Zaręba – adwokat 30.11.2021

Pytanie:
Jestem osobą z niepełnosprawnością i przysługuje mi w związku z tym dodatkowa przerwa w pracy. Czy istnieje możliwość wykorzystania 15-minutowej, dodatkowej przerwy, by wyjść z pracy 15 minut wcześniej?

Odpowiedź:
Osoby niepełnosprawne mają prawo do dodatkowej, 15-minutowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Uprawnienie to wynika zart. 17 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Prawo do dodatkowej przerwy nie narusza prawa do innej przerwy określonej w przepisach kodeksu pracy. Zgodnie z art. 134 kodeksu pracy jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.
Wskazany art. 17 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych określa jedynie, że osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Nie narusza to przepisu art. 134 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.
Jak wynika wprost z treści przywołanego przepisu ustawy o rehabilitacji,dodatkowa przerwapowinna zostać wykorzystana w celu gimnastyki usprawniającej lub wypoczynku. Ustawodawca nie wskazał natomiast, że przerwę w pracy można zastąpić skróceniem czasu pracy, poprzez wcześniejsze wyjście. Nawet gdyby uznać, że wcześniejsze wyjście z pracy służy wypoczynkowi, to trudno zakwalifikować wyjście z pracy jako realizowanie przerwy w pracy. Zgodnie bowiem z definicją językową sformułowanie „przerwa” oznacza «czas, w którym jakaś czynność lub jakieś zjawisko chwilowo nie zachodzi, nie odbywa się» (https://sjp.pwn.pl/sjp/przerwa;2511058).
Z drugiej strony padają argumenty, że art. 17 ustawy o rehabilitacji nie wprowadza żadnych wytycznych co do czasu, w którym ma odbywać się ta przerwa. Jest to indywidulana sprawa pracownika i pracodawcy, w jakim czasie pracownik (pracownicy) korzystają z tej przerwy. Oczywiście powinno być to dostosowane i uwzględniać plan i rytm pracy, który organizuje w zakładzie pracy pracodawca.

Podstawa prawna:
Art. 17 ustawy z dnia27 sierpnia 1997 r.o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych(t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 573, 1981)
Art. 134 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z 2021 r. poz. 1162)

_________________