Portal - Informator Obywatelski Osób Niewidomych

Makiety dotykowe widziane dłońmi

Agnieszka Jaszczuk



16 czerwca 2018 r. wybrałam się ze znajomymi na spacer Drogą Królewską po Krakowie. W poznawaniu grodu Kraka pomogła mi aplikacja na telefon „Kraków dla niepełnosprawnych”, która zawiera bardzo dużo potrzebnych informacji turystycznych. Dotyczą one dostępności obiektów dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich oraz udogodnień dla osób, które mają problem ze wzrokiem lub słuchem. W module aplikacji „miejsca” można bez trudu znaleźć opis, informacje teleadresowe oraz zdjęcie konkretnego obiektu.

Aplikacja działa w trybie online i offline, a komunikaty można odsłuchać w określonej strefie dookoła obiektu, korzystając z sieci GPS. Aby skorzystać z aplikacji podczas wycieczki, najlepiej włączyć tryb audioprzewodnika i pobrać aktualizacje. Bardzo użyteczny przewodnik turystyczny przedstawia najciekawsze miejsca Krakowa i podzielony jest na trzy zakładki: „zwiedzanie”, „oferta kulturalno-rozrywkowa” oraz „informacje praktyczne”.

Wśród proponowanych tras zwiedzania bardzo zainteresowała mnie „Droga Królewska dla niepełnosprawnego turysty”. Wędrując nią, dowiedziałam się o istnieniu makiet dotykowych, które są dostosowane dla osób z niepełnosprawnościami narządu wzroku i narządu ruchu i przedstawiają zabytki zarówno w ich obecnej, jak i dawnej formie. Makiety zostały zaprojektowane i wykonane z brązu przez rzeźbiarza Karola Badynę, profesora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Umieszczono na nich opisy w języku polskim, angielskim, a także w alfabecie Braille’a.

Pierwszą makietę napotkaliśmy w północnej części placu Matejki. Przedstawiała ona zabudowę placu z XIX i XX wieku – pomnik grunwaldzki oraz bazylikę św. Floriana. Idąc placem Matejki w stronę Barbakanu, po prawej stronie minęliśmy pomnik artysty.

Następna makieta prezentowała właśnie Barbakan i mury obronne, a także obszar Starego Miasta z ważniejszymi zabytkami. Zaznaczono na niej przebieg Drogi Królewskiej. Makietę umieszczono przy zachowanych fragmentach murów miejskich, nieopodal Bramy Floriańskiej. Jest to największa makieta ze wszystkich.

Po lewej stronie ulicy Floriańskiej znaleźliśmy kolejną makietę. To płaskorzeźba wyobrażająca dom Jana Matejki. Umieszczona jest na fasadzie tego obiektu, teraz działa w nim muzeum wybitnego malarza.

Kolejna makieta przedstawia widok współczesny Sukiennic od strony ulicy św. Jana, a następna – kościół Mariacki. Znajduje się przy kasach biletowych i przedstawia kościół z detalami. Można zauważyć, że zabytek ma dwie wieże – większą i mniejszą. Zwiedziliśmy również wnętrze kościoła i zapoznaliśmy się z ołtarzem Wita Stwosza. Wysłuchaliśmy także hejnału.

Dalej napotkaliśmy makietę wieży Ratuszowej, na której ukazano wygląd Ratusza z dawnych lat (rozebrano go w XIX wieku). Po drodze minęliśmy także pomnik Adama Mickiewicza.

Na ulicy Grodzkiej były dwie kolejne, wspaniałe makiety: kościoła św. Piotra i Pawła oraz kościoła św. Andrzeja. Następnie zapoznaliśmy się z makietą Wzgórza Wawelskiego, która przedstawia obecny wygląd Katedry Wawelskiej, Wieży Zygmuntowskiej, Zamku Królewskiego oraz zabudowań znajdujących się na Wzgórzu Wawelskim. Na tej makiecie zaznaczone są też mury obronne, brzeg Wisły, Smocza Jama i wejścia na Wawel.

Weszliśmy na Wieżę Zygmuntowską, a później zeszliśmy do krypty katedralnej. W drodze powrotnej zobaczyliśmy ostatnią makietę – klasztoru oo. franciszkanów, stojącą przed wejściem do kościoła. Widnieją na niej budynki klasztorne. W pobliżu znajduje się zaś słynne okno papieskie przy ul. Franciszkańskiej 3.

Byłam pod wielkim wrażeniem wykonania makiet, które świetnie odwzorowały poszczególne obiekty. Dzięki temu mogłam sobie wszystko dobrze wyobrazić. Makiety były bardzo przyjemne w dotyku i zawierały dużo szczegółów – okna, drzwi, drogi, rynny i bramy. W rzeczywistości nie mogłabym dotknąć wierzchołka wieży, kościołów czy dachów, a tu dwoma rękoma objęłam cały Wawel oraz Stare Miasto. Makiety świetnie działają na wyobraźnię, przez co zwiedzanie staje się bardziej świadome.

Na zapoznanie się ze wszystkimi makietami niestety zabrakło nam czasu, ale spacer po Krakowie zaliczam do bardzo udanych. W przyszłości na pewno wrócę, by zapoznać się z pozostałymi makietami (plac Szczepański, plac Wszystkich Świętych, Pawilon Wyspiańskiego i Pałac Biskupa Erazma Ciołka). Serdecznie zachęcam do zwiedzania Krakowa, gdyż jest to miasto bardzo przyjazne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Mam nadzieję, że inne miasta pójdą za tym przykładem i makiety zabytków będziemy mogli oglądać oraz dotykać w całej Polsce – jest to bowiem niesamowite przeżycie, które serdecznie polecam.

_________________