Warsztaty Awangarda w Sztuce – wydarzenia ze Stowarzyszenia
Źródło: Stowarzyszenie „De Facto” 09.03.2021
Zapraszamy Państwa na kolejne dwudniowe wydarzenie Niewidzialnej Galerii Sztuki prowadzonej przez Stowarzyszenie „De Facto”. Warsztaty odbędą się w dniach
9-10 kwietnia 2021 roku. Podczas warsztatów „Awangarda w sztuce. Rzeźba, malarstwo, miłość i śmierć” przybliżymy twórczość artystów XX wieku: Katarzyny
Kobro i Władysława Strzemińskiego.
Rzeźbiarka i malarz byli ze sobą związani przez wiele lat. Współpracowali i nienawidzili się. Wspólnie wychowywali córkę, której wspomnienia wydane w książce
są intymnym portretem życia rodziny dysfunkcyjnej. Warsztaty, na które Państwa zaprosimy, będą wzbogacone audiodeskrypcjami dzieł sztuki oraz miejsc, o
którym będą mówiły prelegentki. Wspólnie, choć wirtualnie, odwiedzimy Muzeum Sztuki w Łodzi oraz kilka wystaw, między innymi zrealizowaną w lokal_30 latem
2020 roku oraz w Galerii Sztuki Zachęta w lutym 2021 roku. Odniesiemy się do teorii sztuki w sposób, który przybliży Państwu awangardę w naszym kraju,
a także nowe formy przestrzenne i malarskie. Dzieła Kobro i Strzemińskiego nie są łatwe w odbiorze, ale ich poznanie pomaga w znacznym stopniu na zrozumienie
wielu aspektów współczesnej sztuki. Rzeźba Kobro i malarstwo Strzemińskiego to kompendium wiedzy o sztuce i właśnie to chcemy Państwu przekazać w warsztatach,
na które serdecznie zapraszamy.
Katarzyna Kobro (1898-1951) była wybitną rzeźbiarką pochodzenia rosyjsko-niemieckiego tworzącą w Polsce. Z jej twórczością związane jest pojęcie czasoprzestrzeni,
Dorobek artystyczny, który po sobie zostawiła jest niewielki ilościowo, ale bogaty myślowo. Częściowo trzeba było go rekonstruować, także dlatego, że Kobro
pozostając w związku z Władysławem Strzemińskim, wpisywała się w margines środowiska łódzkiej awangardy. Świadczy o tym fakt, że kiedy Strzemiński zaprojektował
Salę Neoplastyczną specjalnie dla eksponowania rzeźb Kobro, na otwarcie rzeźbiarki nie zaproszono. Postać Katarzyny Kobro oraz jej twórczość stały się
ostatnio inspiracją dla wielu artystów. Za życia początkowo niezrozumiana jako artystka i mocno krytykowana, była wspierana przez Strzemińskiego. Pomimo
trudności w małżeństwie, łącznie z przemocą psychiczną i fizyczną, jak opisywała to córka, Strzemiński do końca jej życia cenił Kobro jako artystkę i jako
pierwszy dostrzegł jej nowatorskie spojrzenie. Warto dodać, o czym będzie mowa podczas warsztatów, że to Katarzyna Kobro była pierwszą artystką w tym związku.
Strzemiński zajął się sztuką dzięki jej sugestii i okazał się wybitnym teoretykiem i malarzem oraz charyzmatycznym wykładowcą. Kobro wyzwoliła rzeźbę z
pojęcia estetyki rozumianej jako piękno i duchowe przeżycie. Postawiła na funkcjonalizm, współpracę materii i przestrzeni i właśnie z jej twórczością wiąże
się rytm czasowo-przestrzenny. O tym zjawisku, o całej twórczości Kobro, o jej związku ze Strzemińskim i stosunkiem do sztuki dawnej będzie mowa podczas
warsztatów.
Władysław Strzemiński (1893-1852) był malarzem, teoretykiem sztuki i twórcą teorii unizmu. Jako teoretyk uważał, że sztuka ma rolę modelującą wszystkie
formy ludzkiej aktywności. Jego twórczość obejmuje malarstwo sztalugowe, ale także typografię, projektowanie urbanistyczne i architektoniczne oraz teorię
i krytykę sztuki. Teorię unizmu stosował do obrazu, rzeźby i architektury. W malarstwie poszukiwał różnych form ekspresji, a za najbardziej znane uważa
się jego powidoki słońca, czyli optyczne wrażenia wywołane patrzeniem na słońce utrwalone na obrazach. Podczas jego życia odbywały się indywidualne wystawy
jego twórczości budzące żywe zainteresowanie w środowisku artystycznym i krytycznym. Prowadził polemikę filozoficzną z Leonem Chwistkiem, także malarzem,
teoretykiem, matematykiem i filozofem, który był zafascynowany weneckim renesansem, a studiował przez pewien czas u Józefa Mehoffera. Strzemiński zaprojektował
słynną Salę Neoplastyczną – przestrzeń w Muzeum Sztuki przeznaczoną na kolekcję europejskiej awangardy. Dzisiaj poprzedza ją wystawa dzieł współczesnych
artystów, którzy weszli w dialog z dziełami awangardy. Jego związek z Katarzyną Kobro był artystycznym eksperymentem, dziełem niezwykle udanym, choć prywatnie
stanowi cykl dramatycznych wątków przeplatanych sztuką i rodzinnymi oraz osobistymi tragediami. Będziemy o tym mówić w kontekście do teorii sztuki oraz
obrazów i projektów Strzemińskiego.
Ramowy program warsztatów:
9 kwietnia 2021 (piątek)
16.15 -17.00 Rejestracja i logowanie na BBB.
17.00-18.30 Anna Cirocka - „Rywalizacja malarstwa i rzeźby. Współcześnie czytany spór istniejący w historii sztuki od stuleci na przykładzie twórczości
Kobro i Strzemińskiego”.
Wykład będzie wprowadzeniem do europejskiej awangardy oraz przybliży uczestnikom sylwetki jednych z najważniejszych artystów polskich XX wieku. Prywatnie
małżeństwo wychowujące córkę, późniejszą pisarkę, autorkę wspomnień o rodzicach, które ukazały Kobro i Strzemińskiego jako twórców wybitnych, ale nie radzących
sobie z rzeczywistością. Podczas wykładu zostanie poruszony problem przemocy w rodzinie i jej wpływu na działania artystyczne, na wolność twórczą. Innym
kontekstem będzie sytuacja polityczna w kraju, której specyfika z jednej strony ułatwiła powstanie awangardy, z drugiej zwalczała rewolucję w sztuce. Wspomniana
w tytule rywalizacja zostanie odczytana dwojako: jako rywalizacja w związku małżeńskim dwóch wybitnych twórców oraz w kontekście historycznego uwikłania
artystów w spór o to, co jest ważniejsze: malarstwo czy rzeźba?
18.45-20.15 Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk - „O Katarzynie Kobro”. Inspirująca artystka i teoretyczka sztuki. Otworzyła na sztukę Władysława Strzemińskiego,
poznanego w szpitalu, jako żołnierza rannego po I wojnie światowej, ale również otworzyła rzeźbę na przestrzeń. Autorka prac abstrakcyjnych i przedstawiających,
dla której sam proces twórczy w obu przypadkach przebiegał inaczej. Po zapoznaniu się z teorią przejdziemy do praktyki.
10 kwietnia 2021(sobota)
10.00-11.30 Agnieszka Wojciechowska-Sej – „O Władysławie Strzemińskim”-
Władysław Strzemiński w panteonie sław powinien właściwie zająć miejsce długo rezerwowane przez Leonarda Da Vinci. I tylko ze względu na niezgodności czasowe
nie nazywamy Strzemińskiego człowiekiem renesansu. Swoją wiedzą, wszechstronnymi pasjami i szerokim spektrum działania obdzieliłby kilkuosobowe grono.
Był bowiem wykształconym w Moskiewskim Korpusie Kadetów i Mikołajewskiej Szkole Inżynieryjnej w Petersburgu oficerem, wynalazcą machin wojskowych, malarzem,
teoretykiem sztuki, typografem, projektantem wnętrz, współzałożycielem Muzeum Sztuki w Łodzi, wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w
Łodzi oraz nauczycielem rysunków w szkołach zawodowych. Był człowiekiem wielkiej pasji i energii. Potrafił zjednywać ludzi wokół spraw, w które wierzył.
Kto wie, co jeszcze osiągnąłby Strzemiński, gdyby nie socrealizm powojennej Polski?
Przerwa 30 min.
12.00-13.30 – Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk - Wirtualne zwiedzanie Muzeum Sztuki w Łodzi.
13.30 -15.00 Projekcja filmu „Powidoki” reż. Andrzej Wajda (2016) czas trwania 1 godz.38 min) – wspólne oglądanie filmu oraz dyskusja.
Biogramy
Anna Cirocka – historyczka sztuki, autorka esejów, albumów o sztuce i audiodeskrypcji dzieł sztuki. Na codzień związana ze Stowarzyszeniem „De Facto”.Prowadzi
wykłady o sztuce dla osób niewidomych.W autorski spoób oprowadzjąc po muzech i galerich w Polsce i w Europie. Współpracuje z fundacjami “Wspólnota Gdańska”,
“Generacja”, “Niezła Sztuka”. Redaktorka w magazynach “Lente” i “Gazzetta Italia”, autorka osobistego przewodnika po sztuce
www.facebook.com/inarsveritasAgnieszka Wojciechowska-Sej - historyczka sztuki i podyplomowa pedagog, edukatorka, wykładowczyni Uniwersytetu Łódzkiego. Od 2008 roku pracuje w Muzeum
Sztuki w Łodzi w Dziale Edukacji. Programuje i realizuje działania edukacyjne adresowane do wszystkich grup wiekowych. Interesuje ją reakcja widzów, słuchaczy,
odbiorców sztuki nowoczesnej, a co za tym idzie – preferuje dialog, warsztat, partycypację i dostępność w kulturze. Jest współautorką „Książki do zobaczenia”
i scenariuszy do programu telewizyjnego „Kulturanek” zrealizowanego wspólnie przez Muzeum Sztuki w Łodzi i TVP Kultura. Uczestniczka poznańskiej edycji
„TEDxa – Do we really have to?”
Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk - Artystka, edukatorka, aktywistka. Od 2010 roku pracuje w Muzeum Sztuki w Łodzi w Dziale Edukacji. Od jesieni 2020 koordynatorka
ds. dostępności. Tworzy i prowadzi zajęcia dla wszystkich grup wiekowych oraz dla osób z niepełnosprawnościami wzroku, słuchu czy ze spektrum autyzmu.
Koordynuje w MSŁ Dzień Wolnej Sztuki (od 2013) uzupełniając pięć dzieł biorących udział w akcji o audiodeskrypcje i tyflografiki. Współautorka publikacji
„Książka do zobaczenia”, z którą można ćwiczyć patrzenie i widzenie, nie tylko odnośnie dzieł sztuki. Część warsztatów jej autorstwa stały się kanwą scenariusza
programu Kulturanek (MSŁ, TVP Kultura, reż. A. Frątczak). Podczas Festiwalu Kultur w Szczekocinach w Dniu Awangardy (2018) na szczekocińskim rynku zachęcała
do wspólnego dziergania „Unizmu na okrągło” i za pomocą szydełkowania wyjaśniała idee unizmu Władysława Strzemińskiego. Organizatorka kilku akcji artystycznych
"action crocheting" polegających na kolektywnym dzierganiu transparentów (SIOSTRZEŃSTWO!, EKOFEMINIZM, EMPATIA).
Twórczyni pracy "Poczuj" znajdującej się w przestrzeni wystawy Magdaleny Abakanowicz „Metamorfizm” w Centralnym Muzeum Włókiennictwa. Obiekt ten pozwala
na zmysłowe doświadczanie tkaniny. Praca jest otwartym procesem, może być przez każdego dorabiana (tkana, dziergana, motana, wiązana…).
Autorka projektu artystycznego "Ja, Kosmos" (od 2012) - zestawu okrągłych dzierganych tkanin (średnica to wzrost artystki, czyli 165 cm), do którego każdy
można dołączyć ofiarowując guzik lub koralik.
Warsztaty będą prowadzone za pośrednictwem platformy Big Blue Button (BBB). Należy dysponować minimalnymi warunkami technicznymi umożliwiającymi udział
on-line (nielimitowany dostęp do Internetu, łącze min. 10 Mb/s, mikrofon wbudowany lub zewnętrzny). Dostęp do aplikacji jest możliwy zarówno z komputerów
stacjonarnych, laptopów jak i urządzeń mobilnych.
Wymagania techniczne są wymogiem ważnym ale nie decydującymi. Przed warsztatami będziemy kontaktować się indywidualnie z każdą z zakwalifikowanych osób
i sprawdzać warunki techniczne. Zapewnimy ciągłe wsparcie techniczne.
Osoby zainteresowane udziałem w warsztatach online prosimy o przesyłanie zgłoszeń do 17 marca do 23:59 na adres :
zarzad@defacto.org.pl w temat e-mail prosimy wpisać Warsztaty NGS Awangarda, natomiast w treści e-maila prosimy wpisać swoje imię i nazwisko oraz numer telefonu. Liczy się
kolejność zgłoszeń.
Zapraszamy Państwa serdecznie
Jerzy Myszak i Renata Nych
Warsztaty organizowane w ramach Niewidzialnej Galerii Sztuki prowadzonej przez Stowarzyszenie „De Facto”
Projekt Niewidzialna Galeria Sztuki dla Osób Niewidomych dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.